Het is uitgebreid onderzocht en dus bekend dat kindermishandeling een sterke voorspeller is van psychische problemen in het latere leven. Kindermishandeling heeft ernstige gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. De gevolgen van kindermishandeling door de ouders strekken uit over het verdere leven. Kort door de bocht kan je zeggen dat het ontstaan van veel psychiatrische aandoeningen zijn oorsprong heeft in kindermishandeling en de ontwikkelingsproblemen die daarvan het gevolg zijn. Om het nog een tandje erger te maken is de prognose voor volwassen mensen met een psychische aandoening die mishandeld zijn als kind ook relatief slecht. Deze groep mensen krijgt eerder psychische problemen, reageert slechter op psychiatrische behandelingen, er is sprake van meer co-morbiditeit en meer kans op terugval. Deze mensen hebben dus niet alleen enorme pech (understatement) als kind gehad, maar die pech blijft hun dus gedurende hun hele levensloop achtervolgen.
* Lees ook: Pak je eenzaamheid aan met deze 16 tips! *
Angst, depressies en psychosomatische klachten
Mensen die als kind zijn mishandeld hebben relatief vaak internaliserende psychische problemen, zoals depressies, angststoornissen en psychosomatische klachten. Hoewel het wel duidelijk is dat kindermishandeling verstrekkende gevolgen heeft voor de mensen die daar slachtoffer van waren en dus ook blijven, is het niet duidelijk wat de rol van de amygdala daarbij is. De amygdala is onderdeel van het limbisch systeem en is vooral bekend als het ‘angstcentrum’ in onze hersenen. Onderzoekers verbonden aan universiteiten en behandelcentra van over de hele wereld besloten te onderzoeken of en welke rol de verhoogde gevoeligheid van de amygdala voor stress en gevaar speelt bij het ontstaan en in stand blijven van de psychische problemen die mensen ondervinden. Zij publiceerden recent over in ‘The Journal of Child Psychology and Psychiatry’.
* Lees ook: Hoe ontwikkelingstrauma ons leven voor altijd negatief beïnvloedt *
Gegevens van jongvolwassenen die slachtoffer waren van kindermishandeling
De onderzoekers onderzochten de al beschikbare gegevens van in totaal 1144 jongvolwassenen, die eerder hadden meegedaan aan onderzoek. Bij dat onderzoek werd gebruik gemaakt van fMRI-studies die hersenactiviteit kunnen meten en van vragenlijsten. Uit deze groep selecteerden ze 100 mensen die te maken hadden gehad met kindermishandeling en een zorgvuldig samengestelde controlegroep van 96 mensen voor wie dat niet zo was. Bij de eerste meting werden de basiswaarden gemeten en bij de tweede meting een jaar later werden deze metingen herhaald. Tussen de beide metingen hadden de jongvolwassenen die geselecteerd zijn voor dit onderzoek allemaal grote levensgebeurtenissen meegemaakt. Dit kon gaan om bijvoorbeeld een relatie die voorbij ging, de dood van een vriend, ernstige ruzies met vrienden of family of zelf gewond raken.
* Lees ook: Hoe een relatie je helpt je slechte jeugd achter je te laten *
Amygdala gevoeliger voor prikkels bij mensen die mishandeld zijn
De onderzoekers hielden rekening met andere factoren die de stressniveaus van de onderzochte groepen konden beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld socio-economische status en intelligentie (IQ). Ook wanneer er voor deze andere factoren werd gecorrigeerd en gematcht, was duidelijk dat de jongvolwassenen die als kind waren mishandeld een gevoeligere amygdala hadden. En dat had dan weer tot gevolg dat ze meer last hadden van die internaliserende symptomen. Oftewel: ze hadden vaker last van stress- en angstklachten en van depressies. Mogelijk mede daardoor hadden ze ook meer kans om negatieve ervaringen te hebben hun latere leven.
* Lees ook: Je eigenwaarde als volwassene vloeit voort uit je thuissituatie als kind *
Kindermishandeling leidt tot aangepast en gevoeliger brein
Dit betekent dat kindermishandeling langdurige gevolgen heeft voor de neurologische structuren in het brein. Deze neurologische structuren worden als het ware herijkt. Hierdoor kunnen volwassenen die mishandeld zijn als kind slechter omgaan met stress en lastige situaties in het dagelijkse leven dan volwassenen die geen slachtoffer van kindermishandeling zijn. Door deze hogere stressgevoeligheid en de lagere veerkracht van deze groep, ondervinden ze vaker geestelijke problemen, die zoals al aangehaald bovendien moeilijker goed te behandelen zijn. Het enige (relatief) ‘goede nieuws’ is dat de mensen die als kind mishandeld waren volgens deze onderzoekers niet per se gevoeliger voor de grote levensgebeurtenissen die er waren geweest, dan de controlegroep.
* Lees ook: Armoede in je jeugd is slecht voor je gezondheid *
Slachtoffers van kindermishandeling hebben ook als volwassene een zwaarder leven
Al met al is de conclusie dus dat het brein van mensen die als kinderen zijn mishandeld zich in zekere zin aanpast aan de situatie. Dat is wellicht zinvol en nuttig voor het kind dat opgroeit in een onveilige thuissituatie, maar vormt in het volwassen leven juist veelal juist een belemmering om goed te kunnen functioneren. Deze mensen ervaren in hun latere leven meer stress en reageren heftiger (of disfunctioneel) op prikkels en gedoe in het dagelijkse leven. Ze ondervinden als volwassene vaker geestelijke problemen, zoals angststoornissen en depressies. En ze zullen kort door de bocht in een zwaarder leven leiden dan mensen die niet te maken hebben gehad met kindermishandeling. Dat is nogal wat.
* Lees ook: Leidt meer zelfkennis tot meer empathie voor anderen? *
Laten we hopen dat er snel goede behandelopties komen
Natuurlijk hopen de onderzoekers dat met deze kennis of de biologie van het brein van als kind mishandelde mensen dat er betere behandelmethoden komen die ook deze groep kunnen helpen. En laten we heel hard hopen dat dat heel snel het geval is. Deze mensen hebben het al heel slecht getroffen als kind. Het zou fijn zijn als de gevolgen voor hun volwassen zelf beter behandeld kunnen worden dan nu het geval is. Als geen ander verdienen zij wel weer wat meer mazzel in het leven.
* Lees ook: Depressie: oorzaken, gevolgen en behandeling.
Inzetten op praten of pillen? *
Heb compassie, oordeel niet te hard
En als je iemand tegenkomt die wellicht anders of heftiger reageert dan je redelijk acht? Bedenk dan dat er misschien wel een reden is dat het zo is. Natuurlijk moet je altijd zorgen voor je eigen veiligheid en je eigen grenzen duidelijk aangeven en afbakenen. Maar kijk ook of je daarnaast compassie voor die ander kunt opbrengen en niet te hard oordeelt. Deze mensen komen misschien met wat meer oprechte aandacht en betrokkenheid verder dan wanneer ze weer negatief benaderd worden. Ik heb gezegd.
