Ja het klinkt positief. Gewoon een kopje boven een artikel zetten met de term ‘na Corona’. Enerzijds zijn er positieve testresultaten voor Corona-vaccins in Oxford en Leiden. Anderzijds lijkt het erop dat de periode ‘na Corona’ echt nog niet in zicht is op dit moment. Ook als we het in Nederland of in Europa de kop weten in te drukken, waart het virus nog lang rond in landen waar mensen het sociaal economisch slechter getroffen hebben. Maar toch. Naast economische problemen, quarantaine, ziekte, eenzaamheid en dood heeft het Corona-virus ons ook wel dingen gebracht. En nee: ik heb het even niet over de doorbraak van het thuiswerken en videovergaderen.
Er zijn ook positieve gevolgen van Corona
Het gaat me om dingen die wezenlijker zijn dan dat. Wat Corona lijkt te bewerkstelligen wat ons als mensheid om allerhande (drog?) redenen niet is gelukt is dat wij en de door ons gecreëerde samenleving een beetje tot stilstand zijn gekomen. Dat heeft consequenties. Negatieve en positieve. Laten we de positieve gevolgen onthouden voor wanneer de Corona-crisis achter de rug is.
* Lees ook: Boost je gevoel van welzijn
door deze vier dingen niet meer te doen *
Dankbaar zijn voor de dingen die we wél hebben
En natuurlijk heb ik makkelijk praten. Ik woon in een huis waar we al flink op hebben afgelost, we hebben een tuin en we wonen in een groene omgeving aan de rand van een grote stad waar veel te wandelen en te fietsen valt. En eerlijk is eerlijk. Daar ben ik nu nog een beetje dankbaarder voor dan ik al was. Tel uw zegeningen, zullen we maar zeggen als Calvinistische polderbewoners. Als je met een flink gezin in een klein flatje in een krachtwijk woont, is de uitdaging van een andere aard. Dat besef ik terdege. Maar ook dat zijn gevolgen van bewuste keuzes die zij en wij wel of niet hebben gemaakt. En granted: een beetje mazzel helpt ook.
Het kleinere Corona-leven biedt ook kansen
Maar een leven dat bij ons thuis en ook bij anderen door quarantaine, social distancing en een immer rondwarend virus dat ook bij overlevers ervan nog lang na kan ijlen even tot stilstand is gekomen, biedt ook nieuwe kansen en inzichten. Noem me gerust een idealistische dromer of zwever. Maar zo zit ik er echt in. Misschien paste het toch al goed in mijn levensvisie. Wie zal het zeggen?
* Lees ook: Er is maar één geluksfactor die er
enorm toe doet volgens Harvard onderzoek *
Niet meer forenzen, exit sportschool… Rust
Maar ineens hoefde heel veel niet meer. Mijn lief hoefde ineens niet meer te reizen voor zijn werk. Bij mij vielen ook dingen stil en hoewel ik in het begin nog buiten en op de slaapkamer mijn sportschooloefeningen probeerde te doen, kwam ook daar de klad in. Ik realiseerde dat mijn doel, weer uren kunnen wandelen (ondanks gedoe met gewrichten) weer prima lukte. En dat ik wandelen eigenlijk veel leuker vind dan krachttraining enzovoort. Dus zolang het goed gaat, gaan die oefeningen even in de ijskast. Lekker: het scheelt me niet de energie van het doen van de oefeningen zelf. Het scheelt me vooral mezelf er toe te moeten zetten, ondanks dat het bepaald niet mijn hobby is, was, of zal ooit zal worden. Als het nodig is, pak ik het wel weer op. Ik realiseerde me dat ik mezelf dit had opgelegd en dat ik het dus ook zelf kon laten schieten. Heerlijk. Ja, echt!
Corona laat zien wat er toe doet en wat we na Corona moeten vasthouden
Maar Corona heeft ons voor een deel even flink wakker geschud en met de neus op de feiten gedrukt. Dat alles wat we (zeker) in onze Westerse samenlevingen belangrijk vinden, of vooral maken uiteindelijk niet zo belangrijk is. Die dikke leasebak waar je elke ochtend mee in de file aansloot, staat al weken in de parkeervakken van je Vinex-wijk en doet er niet meer toe. Je hoeft niet meer elke ochtend te dringen op het perron van het treinstation naar je kantoor. Je kantoor is thuis. In een losse kamer, of aan de keukentafel. Geen gedoe meer met heen en weer reizen voor iets wat in tijden van internet prima thuis kan. Lekker.
* Lees ook: Dient onze economie ons nog wel? *
Welke vijf dingen moeten we na Corona vasthouden?
Dus wat doet er dan wel toe? Welke dingen moeten we in het tijdperk na Corona proberen vast te houden? Volgens mij zijn dat (onder andere) deze vijf dingen hieronder.
1. Samen zijn maakt ons gelukkiger
We zijn grotendeels op dingen als Zoom en Skype en dergelijke aangewezen om face to face (via een scherm) contact met anderen te onderhouden, of doen dat via Whatsapp, Signal (als Whatsapp, maar dan mét privacy) of Facebook en andere social media. En ja tuurlijk is dat beter dan niks. Maar ik vind het toch fijner om mensen live te zien en te spreken. Nu Corona nog bij ons is, doe ik dat het liefst buiten, omdat ikzelf de indruk heb, dat dat toch minder overdrachtsrisico met zich meebrengt, maar hoe dan ook echt face to face, dus zonder scherm is toch het fijnst. Jammer dat we onze dierbaren nu nog steeds niet kunnen knuffelen. Maar dat terzijde. Gelukkig heb ik een lieve lief en valt er voor mij nog wel een ander mens om te knuffelen.
Na Corona heb ik enorm zin om te knuffelen met dierbaren
Maar als je alleen woont als jongere, of juist als heel veel oudere (en alles en iedereen er tussenin) is die sociale afstand wel erg onaangenaam. We zijn toch inmiddels al een maandje of vijf onderweg en het einde is volgens mij nog zeker anderhalf jaar niet echt in zicht. De eerlijkheid gebiedt overigens te zeggen dat de drie zoenen voor elke vage kennis en jarige collega dan weer dingen zijn, die ik niet zal missen en wat mij betreft niet terug ingevoerd hoeven te worden… Maar voor al die lieve mensen die ik nu niet of minder, of op afstand, zonder aanraking heb gezien de afgelopen tijd. Als de tijd rijp is, wil ik jullie snoeihard knuffelen… Houd er maar vast rekening mee!
* Lees ook: Deze tien vragen helpen je om te kijken of je teveel stress hebt *
2. Minder stress is goed voor iedereen
Natuurlijk zijn er honderd en één dingen waar we extra over hebben kunnen stressen. Of we zelf gezond zouden blijven, of de mensen die we liefhebben gezond zouden blijven, of dat wij of zij juist weer beter zouden worden als Corona hun toch te pakken kreeg. Heel veel Nederlanders hebben flexibel werk: volgens het CBS werkt zo’n 30 procent als flexwerker of als zzp’er. Zij worden het eerst bedankt voor hun diensten en zien dus hun inkomen al of niet tijdelijk en al of niet gecompenseerd door de overheid flink dalen. Van anderen hoor ik hoe stressvol ze het vinden om thuis te werken en tegelijkertijd de kinderen ook les te geven en toe te zien op hun schoolwerk. Voor iedereen is het anders en voor iedereen is het een beetje hetzelfde. Hoe dan ook was er genoeg reden om wel te stressen.
Minder doen en wat we doen is dichterbij huis
De andere kant van diezelfde medaille is dat door het thuiswerken, dat er minder buiten de deur te doen is, dat ons leven even vertraagt. Dat we tijd hebben om te rusten en te reflecteren. Dat we even niet doorlopend weer wat moeten van onszelf, of op uitnodiging van anderen. Een deel van de buitenwereld (bijvoorbeeld de terrasjes) is weer open, maar veel meer van ons leven speelt zich nu dichtbij huis af. Dat geldt ook voor de vakantie. Hoewel ik vliegen echt heel vervelend vind, reis ik graag op andere continenten. Dit jaar hadden we net bedacht dat we dichterbij huis zouden blijven, namelijk noord Duitsland, toen we die intelligente lockdown kregen. We waren laat in 2019 nog in Amerika op vakantie geweest, dus we besloten onze vakantie maar helemaal te laten schieten. Hoefden we ons ook niet bezig te houden met welk land wanneer welke kleur van het ministerie van Buitenlandse Zaken krijgt, of de verzekering alles wel dekt en of we na afloop wel weer thuis kunnen komen. Even helemaal niks. Ik denk dat ik de afgelopen maanden niet veel meer dan 10 of 15 kilometer van huis ben geweest sinds de lockdown. Saai, maar ook wel lekker. Alles heeft altijd twee kanten.
* Lees ook: Beïnvloed je geluksgevoel met deze 12 adviezen *
3. Dankbaar zijn is belangrijk, tijdens en na corona
Om te beginnen mogen we natuurlijk dankbaar zijn voor al die onmisbare mensen die werk deden wat moest doorgaan. Dat geldt voor mensen in de verpleging en de zorg, voor artsen, voor supermarktmedewerkers, boeren, docenten, enzovoort enzovoort. Nee, ik ben hier niet volledig, dus voel je niet gepasseerd wanneer ik je beroepsgroep niet heb genoemd. Ik ben dankbaar aan alle mensen die hebben geholpen om onze maatschappij veilig en op een lager pitje op gang te houden. Ik ben ook dankbaar, hoewel ik ook kritiek heb, dat we in een volwassen democratie leven met een overheid die er alles aan doet om ons gezond te houden en ons niet opsluit in ons eigen huis. Dank u. Ook dank aan Hugo met zijn blitse, doch niet bijzonder charmante schoeisel. Dank, dus.
Hoera voor onze volwassen democratie!
Meestal vinden we het normaal. We staan er niet bij stil dat heel veel mensen elke dag bijdragen aan ons leven. Aan het eten op onze tafel, aan het schone en lekkere drinkwater dat hier gewoon uit de kraan komt, aan onze gezondheid enzovoort. Het is gewoon zo en we weten niet beter. Door Corona zijn we denk ik meer gaan beseffen wat we allemaal hebben om dankbaar voor te zijn. Dingen die anderen niet of minder hebben en dat we in een land wonen waar niet de regeringsleiders (o.a. China, Rusland en nu ook de VS) misbruik lijken te maken van hun macht en de de focus op Corona. Dank, dank, dank!
Is je gewone bakje koffie eigenlijk wel zo gewoon?
Sta er even bij stil wanneer je een kopje koffie of thee gewoon haalt in de supermarkt en thuis brouwt om lekker op je gemakje aan de keukentafel opdrinkt, hoeveel mensen dat mede hebben mogelijk gemaakt. Het huis waar je woont, het kopje waar je uit drinkt, de electriciteit van je koffieapparaat, het schone water, de koffie die gekweekt, gebrand, vervoerd en verpakt is, het kopje waar je uit drinkt. Tuurlijk was dit voor Corona ook altijd al zo en is die dankbaarheid aan al die mensen net zo terecht. En het feit dat het eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat die koffie ‘er altijd’ is. Laten we dat na Corona gewoon heel goed beseffen.
* Lees ook: Natuur goed voor brein en welzijn *
Na Corona vanzelfsprekendheden minder vanzelfsprekend vinden
De wereld die wij kennen, de samenleving waarin wij leven is niet zo vanzelfsprekend, natuurrampen, ziekte of oorlog kunnen dingen zomaar radicaal veranderen. Zullen we na corona daar wat vaker bij stilstaan en gewoon een beetje dankbaarder zijn met zijn allen?
4. We hebben (veel) minder spullen nodig dan we denken
We vinden (of vonden?) het heel gewoon dat alle winkels altijd open zijn, dat we even snel een afspraak kunnen maken als we naar de huisarts willen, dat we naar de kapper kunnen, in de trein kunnen stappen, in een vliegtuig, dat we naar een voetbalwedstrijd, een concert of een museum kunnen. Geen centje pijn. We zijn als Nederlanders echt heel erg verwend. Meer dan we vaak beseffen. Ik besef het vaak wel, maar ook niet altijd. Ik reis regelmatig in landen waar mensen het slechter hebben dan wij, dus ik ben me er wellicht meer van onze bevoorrechte positie als Nederlanders. Na Zwitserland en een setje Scandinavische landen horen we tot de gelukkigste mensen ter wereld. We staan op nummer 6 in die ranglijst. In de lijst van rijkste landen (bruto nationaal product) staan we op nummer 15. We hebben echt geluk dat we hier (vaak) geboren zijn en we hier mogen wonen. Ook al zijn we een klagerig volkje.
* Lees ook: Leid je leven in volle aandacht met deze zeven tips *
Minder spullen en minder diensten maken ons niet minder gelukkig
Maar terug naar die minder spullen. Misschien komt dat er toch al aan door de economische gevolgen van Corona. Maar we hebben duidelijk minder spullen en diensten nodig dan we daarvoor gedachteloos inkochten en gebruikten. In Nederland bleven de meeste winkels wel open. Bovendien zijn we gezegend met snel internet, waardoor we naast thuis werken ook prima online konden shoppen. Maar bij de kapper konden we niet terecht. Nou ja of je knipt je haar even niet, knipt het zelf (met dank aan Youtube), of laat je geliefde een poging doen. Dat kan ook. Hoe dank ook. Je langere haar, je uitgroei, of wat je ook maar belangrijk vindt, kan prima een paar maanden zonder de professionele touch van je vaste kapper. Een biertje kan je (dankzij die supermarktmedewerkers) ook thuis of in het park drinken en er zijn heel veel minder kleding gaan kopen. We gingen toch nergens heen en achter de keukentafel kan je ook immers prima werken met een verschoten joggingbroek. Who cares?!
* Lees ook: Dit zijn de 10 basisvoorwaarden
voor een waardig en bloeiend leven *
Laten we ook na Corona onthouden dat we niet zoveel nodig hebben
Geld maakt echt niet gelukkig, dat schreef ik al eerder. Van geven worden we blijer dan van krijgen. Onderzoek op onderzoek wijst dat uit. En wij in Nederland hebben echt niet doorlopend meer spullen nodig. Dat blijkt wel uit al die mensen die de Corona-lockdown hebben gebruikt om hun huis uit te mesten. De kringloopwinkels konden al die spullen niet meer handelen. En ik ben echt niet roomser dan de Paus. Ook ik heb meer spullen dan ik nodig heb. Op de keper beschouwd eigenlijk belachelijk natuurlijk. Ik ben in ieder geval zelf wat vaker op Marktplaats gaan shoppen en daar wat fijne jurkjes rijker geworden en anderen op mijn beurt weer blij gemaakt met dingen die mij niet meer pasten. Het kost een stuk minder en het is mooi wanneer spullen hergebruikt worden. Dus dat past prima in mijn straatje. Als het er echt op aan komt, zijn vooral onze naasten van belang, onze en hun gezondheid, een gevoel van rust en welzijn. Meer spullen voegen weinig toe voor mensen die toch al heel rijk zijn. En dat zijn we in Nederland.
* Lees ook: Geef je geld uit aan een leuke ervaring en wees gelukkig *
5. Samen zijn we sterker
Het gevoel dat we samen Corona moeten bestrijden als samenleving is een beetje aan het verslappen. Dat is jammer, want samen zijn we sterker. Niet alleen door al die verpleegkundigen en verzorgenden die zich uit de naad werken, maar ook door samen dingen te doen en te laten die nodig zijn om het Corona-virus te verslaan. En het is een geduchte tegenstander gebleken.
De samenleving op haar best zie ik graag na Corona ook
Wat ik verder heb gezien zijn mensen die met hun kinderen bij opa en/of oma onder het balkon stonden om ze gedag te zeggen en een tekening in de brievenbus deden. Juist laten zien dat je om elkaar geeft door afstand te bewaren, hoe tegennatuurlijk ook. We lijken het al haast een beetje vergeten. Maar er waren een paar maanden geleden heel veel initiatieven van mensen die maaltijden of boodschappen rond brachten bij mensen die dat niet zelf konden of die in de Corona-risicogroepen vielen. De samenleving op haar best.
* Lees ook: Waarom minder werken wel degelijk een goede zaak is *
De ultieme les voor ná Corona
Juist door dingen voor anderen te doen, geven we zin en betekenis aan ons leven. Dat zijn de dingen die ons blij maken. Misschien is dat wel de ultieme les voor na corona. Geven is beter dan nemen en gezondheid en relaties maken ons gelukkig als mens. Schrijft u even mee?
