Iedereen kent het wel. Sommigen dan weer beter dan anderen. Dat hoofd dat maar niet stilstaat. Je gedachten gaan in cirkels, als een hamster in een tredmolen. Je piekert enorm om dingen die je niet in de hand hebt. Bovendien kom je al dat denken en malen geen stap verder. Er zijn manieren waarop je die vicieuze pieker cirkel kan doorbreken.
Doorbreek je pieker modus met deze tips
1. Wees je er van bewust dat je in pieker modus zit
Dit is soms gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als je enorm veel piekert, heb je dat zelf wel in de smiezen. Maar zelfs als dat zo is, zijn er momenten dat je ineens in piekermodus bent gegaan nog voor je het zelf in de gaten had. Het is goed als je je leert realiseren wanneer je in die pieker molen aan het rondrennen bent. Mindfulness oefeningen kunnen je hierbij helpen. Wat je even kan doen is heel even proberen stil te staan en adem te halen. Neem even wat afstand om je pieker neiging te observeren en er niet over te oordelen. Door je pieker modus zonder oordeel te observeren, stop je even met je zelf te vereenzelvigen met je piekerende geest. Hierdoor word je je er steeds sneller van bewust dat je in de pieker modus bent beland. Door het vriendelijk te observeren en er niet over te oordelen, wordt het ook steeds makkelijker om die pieker knop op mute te zetten.
* Lees ook: Leidt meer zelfkennis tot meer empathie voor anderen? *
2. Vraag een ander om zijn of haar mening
Lukt het je nog even niet om uit je pieker moment te stappen? Dan kan je ook even een collega of vriend of vriendin raadplegen. Er zijn momenten dat je jezelf blind op iets staart, niet meer creatief kan denken, maar wel veel energie kwijt bent aan zinloos gepieker. Een frisse blik van iemand anders op hetgeen waar jij mee zit, kan je een nieuw perspectief bieden waarmee je dichterbij de oplossing van je probleem komt.
3. Blijf positief
Je zorgen zijn vaak het gevolg van bewuste of onbewuste angst. Je bent een ster in het verzinnen van wat er allemaal wel niet verkeerd kan gaan en daardoor bevestig en versterk je weer die angsten. Die negatieve spiraal is goed om bruut te doorbreken. Probeer daarom juist eens te denken aan alle dingen die wel goed kunnen gaan en richt je daarop. Een beetje optimisme helpt je echt in het leven.
* Lees ook: Wat hebben indianenverhalen met mindfulness te maken? *
4. Zoek afleiding door iets anders te doen
Ben je ineens vreselijk aan het piekeren? Verander dan van omgeving en ga iets anders doen dan wat je deed en doe dat met aandacht. Dus als je op de bank aan het piekeren was, ga dan bijvoorbeeld dat wasje opvouwen dat er nog lag en doe dit met aandacht. Door even iets heel anders met volle aandacht te doen, kan je even die hele gedachtenstroom stopzetten. Je kan ook lekker gaan wandelen in een park in de buurt en je aandacht richten op hoe de wind in je gezicht voelt of de zon of regen op je huid. Of als er die dag geen weer is (grapje!) kan je luisteren naar het gekwetter van vogels of het gekwaak van de eenden in de vijver. Zorg dat je even loskomt van die pieker gedachten. Hoe vaker je dit doet en je even met aandacht op iets anders richt, hoe meer je zult merken dat je die pieker neiging een halt kan toeroepen en dat is echt een heel lekker gevoel op zo’n moment.
* Lees ook: Hoe een relatie je helpt je slechte jeugd achter je te laten *
5. Probeer niet te perfectionistisch te zijn
Als je perfectionistische trekjes hebt, is dit misschien wel een beetje het onmogelijke suggereren. Het is als mensen die zeggen “maak je niet zo druk”, maar als dat een God gegeven talent van je was, was het überhaupt geen issue. De vraag die dan in je opkomt is “Hoe dan?” En het is inderdaad niet heel gemakkelijk, perfectionisme komt vaak voort uit bewuste of onbewuste onzekerheid en angst en is daarom echt niet zo makkelijk af te leren. Maar probeer toch maar eens jezelf te vertellen dat niet alles een tien hoeft te zijn en dat soms ook een zesje of een zeventje echt mooi zat is en dat zelfs een dikke onvoldoende er nu eenmaal bij hoort in het leven. Niet alles gaat van een leien dakje, bij niemand en dus ook bij jou niet. Je mag best eens falen en dan ben je nog steeds helemaal oké als mens. Probeer die faalmomenten te zien als leermomenten en te herinterpreteren als een vorm van vooruitgang. Zonder te leren kom je nooit verder, dus als iets een keer net of net niet goed genoeg is, dan is dat zo. Het heeft geen zin om je er druk over te maken. Leer ervan en boek op die manier vooruitgang en put ook voldoening uit die vorm van vooruitgang. Vallen en opstaan hoort bij het leven. Je kan je daar boos om maken, maar je kan ook opstaan en verder wandelen. Dat is productiever en prettiger, voor jezelf en anderen.
6. Beperk de periode waarin je over iets mag nadenken
Geef je jezelf soms teveel tijd om ergens over te beslissen? Als dat zo is, geef je jezelf ook extra veel ruimte om allerhande negatieve uitkomsten bij elkaar te fantaseren en dat levert nog eens een extra pakketje stress op. Soms kan het handig zijn om voor jezelf om een tijdslimiet op te stellen. Voor kleine dingen kan dit met je smartphone of een kookwekker en voor grotere dingen, kan je verzinnen dat je voor bijvoorbeeld vóór komende dinsdag de knoop moet doorhakken en dat dan ook doen.
* Lees ook: Je eigenwaarde als volwassene vloeit voort uit je thuissituatie als kind *
7. Slaap er een nachtje over
“Ja lekker!” zul je denken. Ik loop me al helemaal het rambam te piekeren en nu wil je ook nog dat ik er ook nog ’s nachts van wakker lig? Nee, dat gun ik je zeker niet. In tegendeel: ergens een nachtje over slapen, kan heel goed werken. Je haalt hetgeen waar je mee zit even uit je actieve brein. In je slaap gaat je hoofd er onbewust toch nog mee aan de slag. Soms kan je tot in het oneindige lijstjes met voors en tegens maken waarbij hoofd en hart elkaar soms enorm in de weg zitten. Als je ergens een nachtje over slaapt en er even niet meer bewust mee bezig bent en gewoon iets anders gaat doen (zie tip 4), kan het zomaar zijn dat je er de volgende ochtend uit bent. Je weet of je ergens ja of nee op gaat zeggen of hoe je iets wilt aanpakken, bijvoorbeeld. Net zo makkelijk!
8. Gooi een muntje op
Ook deze gaat misschien tegen je eerste gevoel in en klinkt supersuf. Hoezo gaat een muntje mij vertellen wat ik moet doen? Met een muntje kan je natuurlijk niet alles analyseren en komen met nieuwe alternatieven en het werkt ook zeker niet altijd en overaal. Maar als het om een kleiner probleem met twee opties gaat en je komt er niet uit, kan dit soms toch wel werken. De ene optie is kop en de andere munt.
* Lees ook: Geef je geld uit aan een leuke ervaring en wees gelukkig *
Als het muntje voor je gevoel de verkeerde kant op valt, vertelt dat je ook iets
Je gooit een muntje op met het idee dat dat muntje dan maar moet beslissen. Dat muntje doet dat ook, maar als je merkt dat de oplossing van het muntje je toch niet zint, vertelt je dat ook iets. Als je kop gooit, maar toch merkt dat je liever munt had gehad, weet je ook op die fabuleus suffe manier dat blijkbaar de muntkeuze de keuze is die voor jou op dit moment de beste keuze is. Dit is natuurlijk niet de ultieme methode om grote beslissingen in het leven te nemen.
9. Gooi je ratio even overboord
Lekker tips zul je denken, muntje opgooien en nu ook je goede verstand even overboord gooien? Eeehhhmmmm.. Ja dus! Op het moment dat je teveel zit te piekeren, heb je alleen maar last van dat overuren draaiende verstand. Strictly speaking is al dat gepieker niet rationeel en zelden (zeg maar gerust nooit) efficiënt. Dus je verstand weet het niet altijd beter. Dat kan je zien met dat nachtje slapen, maar ook wanneer je een lijstje maakt. Soms maak je een lijstje met links de voors en rechts de tegens en soms werkt dat ook prima. Daar hoef je dan ook niet over te piekeren. Maar als je soms meer naar je verstand luistert dan naar je gevoel, kom je er niet altijd uit. Je hebt een lijstje met twee of drie opties gemaakt. De ene optie past goed in wat anderen van je verwachten, of wat rationeel zou zijn, of goed voor je CV of welke rationalisatie dan ook en de andere optie(s) gaan meer over je gevoel. “Mijn baan opzeggen zonder een andere te hebben is onverstandig” kan zo’n probleem zijn. Maar als je het je kan veroorloven en bijvoorbeeld letterlijk ziek van je werk wordt, schiet je met je rationele denken niets op. Dan is het soms beter om toch de ogenschijnlijk rationele keuze te laten zijn voor wat het is en te doen wat goed voor je is, of wat je blij maakt, of je oplucht. Ook als dat soms een onverstandige keuze lijkt. Het is goed om te beseffen dat mensen in heel veel gevallen op het gevoel een beslissing nemen en die dan achteraf rationaliseren. Iedereen doet dat. Blijkbaar werkt ons hoofd zo. Dus overschat het denken niet. Soms moet de ratio even in zijn hok blijven.
* Lees ook: EMDR helpt volwassenen met autisme
schokkende ervaringen te verwerken *
10. Leer loslaten
Als je een beetje angstig en onzeker bent, kan het zijn dat je alles probeert in de hand te houden en alles te controleren om je zo een (schijn-) gevoel van zekerheid te geven. Maar dat kost bakken met energie. Feit is dat je domweg niet alles in de hand hebt of kan hebben. Soms kan het goed zijn om even de teugels te laten vieren. Je kan besluiten dingen uit handen te geven, of de verantwoordelijkheid samen met anderen te delen, waardoor het voor jou iets lichter en makkelijker wordt. Dat scheelt al bakken met stress. Je bent niet almachtig en je hoeft niet alles in de klauwen te houden, te controleren of zelf altijd verantwoordelijk te zijn voor een goede afloop. Laat het zijn. De dingen komen zoals ze komen. Vaak gaan dingen goed, soms minder en soms gaat het mis. Zo is het leven nou eenmaal.
* Lees ook: Optimisten vinden makkelijker werk en zijn bevlogener *
11. Omring jezelf met positieve mensen
Negatieve mensen vreten soms veel energie, ook als ze het niet zo kwaad bedoelen. Ook zij zijn vaak onzeker of angstig, waardoor ze zo in het leven staan. Als jij geneigd bent je snel veel zorgen te maken, heb je niet zoveel aan iemand die je zorgen bevestigt of erger nog, versterkt. Of zo mogelijk nog erger: je allemaal mogelijk negatieve uitkomsten voorspiegelt, waardoor jij je alsnog ineens onnodig zorgen gaat maken. Tuurlijk zijn er momenten dat als jij te enthousiast bent, het goed is als andere mensen je beide benen ferm op de poldergrond houden. Maar als pieker koning(in) heb je zulke mensen waarschijnlijk niet zo hard nodig. Negatieve uitkomsten verzinnen, kan je zelf natuurlijk ook al als geen ander. Probeer je daarom met mensen te omringen die positief in het leven staan, die je steunen en ook kunnen aanmoedigen wanneer dat nodig is. Bovendien is het goed om te leren van hun goede voorbeeld en dingen ook eens vanuit een positiever perspectief te leren bekijken en wat optimistischer te leren worden. De kans is groot dat je daardoor ook meer dingen voor elkaar krijgt in het leven. Dus zoek die eeuwige positivo’s op en volg hun goede voorbeeld!
12. Leef in het moment
Natuurlijk kan je je doorlopend zorgen maken over de dingen die zich misschien eventueel wel volgende week, of volgende maand of volgend jaar kunnen voordoen. Maar je schiet er helemaal niks mee op. Om te beginnen ken je de toekomst niet (en hij jou niet). Je kan ook besluiten om je pas druk te maken over iets wanneer zich dat al voordoet. Eerder heeft eigenlijk in het algemeen verdacht weinig zin. Dus gewoon niet doen. Kijk in plaats daarvan eens terug naar de dingen die goed zijn gegaan in je leven of waar je trots op of dankbaar voor bent, of kijk naar de dingen die op dit moment in je leven goed gaan of zijn en waar je dankbaar voor bent. Ga het verleden en alles wat mis was, niet overanalyseren en pieker niet als een malle over dingen die er nog niet zijn en misschien ook wel nooit zullen komen. Je schiet er niks mee op, het kost je veel tijd en energie en levert je onnodig stress op. Die energie kan je ook steken in leuke dingen in het hier en nu. Als je dit lastig vindt, kan je overwegen te leren mediteren om je te helpen vooral bewust in het moment te zijn.
* Lees ook: Beïnvloed je geluksgevoel met deze 12 adviezen *
Kijk gewoon eens met volle aandacht naar de wolkenlucht!
Maar als dat een tandje te zweverig is kan je ook gewoon om je heen kijken. Kijk eens hoe mooi de wolkenlucht hier en nu is en hoe die constant verandert en geniet ervan. Probeer te bedenken dat die wolken ook gewoon zijn, zij piekeren nooit. Je zou zelfs die wolken als een constante reminder kunnen gebruiken om je aandacht te verleggen en om je eraan te herinneren dat wolken niet piekeren en er gewoon zijn. En dat dat is wat jij jezelf probeert aan te leren. Dank je wel, wolk!
Pieker minder en maak tijd en energie vrij voor de mooie dingen in het leven
En vergeet dit niet. Natuurlijk wil je er alles aan doen om dingen zo goed mogelijk te doen. Ik suggereer echt niet dat je de hele dag naar wolken moet kijken, doorlopend afleiding moet zoeken en vooral ook nooit meer rationeel moet nadenken. Soms is even heel hard werken en je niet laten afleiden en op je scherpst zijn juist een hele goede zaak. Voor alles is een plaats en een tijd. Maar het is goed om te beseffen dat je niet alles in de hand hebt, dat kan niet en dat zou je ook niet moeten willen. Alles is net als die wolken doorlopend in beweging en alles verandert constant. Soms is het het beste om dingen gewoon op hun beloop te laten, adem te halen en ze te laten zijn. Op andere momenten is het slim om dingen aan anderen uit handen te geven. Je hoeft niet alles vast te houden en te controleren.
* Lees ook: Hoe ontwikkelingstrauma ons leven voor altijd negatief beïnvloedt *
Piekeren levert je niks op en het kost veel energie. Zonde!
Piekeren levert je in het algemeen heel weinig op. Het kost alleen veel tijd en energie. En die tijd en energie kan je ook in leukere en constructievere dingen in het leven steken. Door teveel te piekeren, mis je gewoon heel veel mooie momenten en dingen die zich aandienen en dat is zonde. Je leeft maar een keer. Probeer bewust te leven, richt je op positieve en constructieve dingen en probeer je tijd te steken in dingen te steken die je blij maken en voldoening geven. Door een positieve houding aan te leren en te leren je pieker molen stop te zetten, train je je geest om zichzelf steeds sneller en makkelijker te corrigeren. En dat geeft heel veel ruimte in het leven voor andere mooie dingen. Ik zou zeggen: ga ervoor! Ik wens je een mooi, goed en blij leven toe!
