Natuurlijk heb je weleens van die tips gelezen, of het in van die Amerikaanse films gezien dat je jezelf een oppepper kan geven, succesvol of zelfverzekerd kan maken wanneer je dat jezelf vertelt hoe goed je wel niet bent. De suggestie is dat als je jezelf maar vertelt dat je succesvol of zelfverzekerd bent, je dat dan vanzelf wordt.
Positieve affirmaties werken helaas niet
Tot zover de theorie, want in het echte leven werkt zulke positieve affirmaties niet echt. Stel dat je jezelf dagelijks een kwartier lang vertelt dat je zelfverzekerd of krachtig bent. Wat doe je dan met de 23 uren en 45 minuten die nog over zijn in datzelfde etmaal? Wanneer je het eigenlijk diep van binnen niet echt gelooft, is de kans groot dat je alsnog uitkomt bij je oude negatieve gedachtenpatronen. Die gedachtenpatronen ken je immers al heel lang en zitten diep verankerd in je brein. Die gedachten komen steeds weer boven. Ken je dat je op een webwinkel naar nieuwe sneakers hebt gekeken? En dat je daarna overal reclame voor sneakers ziet als surft op het internet? Je weet wel dat je had besloten dat je die schoenen niet hoefde. Maar toch duiken ze te pas en te onpas op. Heel irritant en super vermoeiend.
Diep van binnen geloof je die positieve affirmaties gewoon niet
Jezelf aan vertellen dat je er mag zijn werkt niet. Die boodschap komt niet aan bij je onderbewuste negatieve brein. Dat brein zit immers nog vol met heel repertoire aan negatieve gedachten. En dat soort negatieve zelfpraat is voor ons gemakkelijker om te geloven dan de nieuwe boodschappen die we ons zelf rationeel proberen mee te geven. Zulke positieve affirmaties (dus: positieve zelf bevestigingen) werken dus niet. Je wilt die affirmaties wel geloven, maar je doet het diep van binnen niet. Iedereen heeft positieve en negatieve emoties. Dat is gezond en natuurlijk. Overmatig piekeren doet je algehele welzijn hoe dan ook weinig goed. Maar je bent nog verder van huis wanneer je je negatieve gevoelens probeert te overschreeuwen met positieve affirmaties. Dat is per saldo niet meer dan een heel beroerd lapmiddel.
* Lees ook: Waarom minder werken wel degelijk een goede zaak is *
Positief tegen jezelf praten werkt niet als je een laag zelfbeeld hebt
Onderzoeker Joanne Wood van de University of Waterloo en haar collega-onderzoekers publiceerden hierover in het wetenschappelijke blad Psychological Science. Jezelf positieve dingen vertellen, heeft wel nut voor mensen die al zelfverzekerd zijn. Maar… Voor anderen die last hebben van angsten, depressies of een laag zelfbeeld, pakt het juist negatief uit. Mensen met die klachten die meededen aan het onderzoek voelden zich juist nog een tandje beroerder na het uitspreken van de positieve affirmaties, zoals (vertaald) “Ik ben een lief mens”.
* Lees ook: Optimisten vinden makkelijker werk en zijn bevlogener *
Jezelf een ‘leugen’ vertellen levert innerlijk conflict op, blijkt uit onderzoek
Het onderzoek ging verder en de onderzoekers kwamen erachter dat mensen met een laagbeeld zich beter voelden wanneer ze negatief over zichzelf mochten zijn dan wanneer ze zichzelf positieve boodschappen over zichzelf moesten vertellen. Dat klinkt raar en opmerkelijk als je het zo leest en gaat misschien in tegen je intuïtie. Volgens de onderzoekers had het te maken met het feit dat mensen het zelf niet geloofden wanneer ze zichzelf vertelden dat ze lief waren. Die incongruentie leverde vervolgens daardoor een innerlijk conflict op. Daardoor voelden deze mensen zich nog beroerder dan wanneer ze gewoon hun eigen negatieve zelf mochten zijn. Dat klopte voor hun immers beter bij hun negatieve zelfbeeld.
* Lees ook: Hoe een relatie je helpt je slechte jeugd achter je te laten *
Hoe zorg je dat je zelfpraat voor je werkt en niet tegen je?
Maar als je niet lekker in je vel zit en positieve affirmaties maken dat je je alleen nog meer klote voelt, wat kan je dan wel doen om je beter te voelen? Hier volgen een paar manieren om je zelfpraat wel een positieve draai te geven.
* Lees ook: Pak je uitstelgedrag aan met deze 7 tips *
Herken, benoem en accepteer je negatieve gedachten
Je kunt om te beginnen je negatieve gedachten te (h)erkennen, te benoemen en te accepteren dat ze er zijn. Er kwaad of gefrustreerd over worden, levert nog meer negativiteit op, dus vertel jezelf dat je je best eens boos of verdrietig (of wat dan ook) mag voelen en dat dat oké is. Door die negatieve gedachten te herkennen en te benoemen en te accepteren dat ze er zijn, kosten ze je minder energie waardoor je meer ruimte hebt om er op een andere manier mee om te gaan. Als het je niet lukt om iets te doen wat je eigenlijk zou moeten doen, zoals een flinke werk- of huishoudelijke klus, hak die grote klus dan op in behapbare stukjes, die je vervolgens wél afstreept.
* Lees ook: Wat hebben indianenverhalen met mindfulness te maken? *
Stel vragen aan jezelf
Onderzoek toont aan dat wanneer we onszelf vragen stellen en niet alleen maar vertellen wat we moeten doen of juist laten, veel beter werkt om een positieve verandering voor elkaar te krijgen. Wanneer je merkt dat de immer kritieke versie van jezelf weer zit te mekkeren en negatief zit te doen, kan je jezelf juist ook vragen stellen in plaats van boos te worden. Voorbeelden van zulke vragen zijn deze:
- Wanneer heb ik dit eerder meegemaakt?
- Wat vind ik belangrijk?
- Wat als [het ergste dat je je kan voorstellen] echt gebeurt?
- Wat heb ik er voor over?
- Wat kan ik doen om…? enzovoort
Deze manier van vragen stellen aan jezelf, helpt je om je problemen aan te gaan doordat je creatieve brein wordt aangewakkerd. Je gedachten roepen in dat geval nieuwsgierigheid op en gedachten over hoe je er mee om kan gaan en niet meer alleen maar verdriet, boosheid of frustratie.
Richt je zelf op de reis zelf en niet op het eindstation
Ja ik weet dat dit als een cliché klinkt. Maar die rotdingen zijn altijd zo verrekte waar. Dus toch maar. Wanneer je een positieve affirmatie uitspreekt die je niet diep van binnen gelooft, pakt dat zoals dus negatief uit. Wat je wél kan doen, is het uitspreken van een boodschap van iets waar aan je nog werkt. Dat gaat dus over het proces, over het pad dat je bewandelt en wie en wat je aan het worden bent. Je hoeft er nog niet te zijn om er wel te kunnen komen. Je zou jezelf bijvoorbeeld kunnen vertellen dat je hard aan de weg timmert om je zelf te leren accepteren en dat dat prima is. Niemand is ooit klaar met zijn persoonlijke groei en ook jij niet. Net als de andere mensen ben je onderweg.
* Lees ook: Worden we steeds meer onszelf wanneer we ouder worden? *
“Het beste paard struikelt weleens”
Als je jezelf had voorgenomen om meer van je inkomen te sparen en je je realiseert dat je er toch weer bent ingetrapt en allemaal onnodige spullen hebt gekocht, is het niet handig om jezelf te vertellen dat het nooit iets zal worden. Je kan jezelf ook vertellen dat je er heel bewust mee bezig bent en dat het beste paard weleens struikelt. Als je vervolgens maar weer opstaat en weer vooruit stapt. Als het om financiën gaat, kan je bijvoorbeeld een spaarrekening openen en daar automatisch een deel van je inkomen op storten of een kasboek bijhouden en een budget voor jezelf vaststellen.
* Lees ook: Je eigenwaarde als volwassene vloeit voort uit je thuissituatie als kind *
Neutraliseer je affirmaties, zodat je ze wél zelf kan geloven
Misschien vind je die vorige alinea nog een beetje te vaag. Daarom hier een paar concrete voorbeelden van hoe je positieve affirmaties kan ombuigen naar iets waaraan je actief werkt:
In plaats van: “Ik ben een lief mens.” (geloof je eigenlijk niet.)
Zeg je: “Ik doe elke dag mijn best om mezelf te accepteren zoals ik ben.” (ja, dat is waar! Dit beschrijft het proces waar je in zit.)
In plaats van: “Ik ben waardevol.” (geloof je eigenlijk niet.)
Zeg je: “Ik werk aan mijn eigenwaarde. Ik leer mezelf dat ik er mag zijn en dat dat genoeg is.” (ja, dat is waar!)
In plaats van: “Ik word elke dag beter en beter.” (geloof je eigenlijk niet.)
Zeg je: “Ik heb goede en slechte dagen, maar vandaag voel ik me ok.” (ja, dat is waar!)
* Lees ook: Geef je geld uit aan een leuke ervaring en wees gelukkig *
Je kan elke dag opnieuw beginnen. Je mag falen.
Wanneer je de neiging hebt om jezelf doorlopend negatief te benaderen en geen zin hebt in goeroetechnieken die toch niet werken, zou je bovenstaande manieren eens kunnen proberen. Je mag er zijn en elke dag is een nieuwe dag om opnieuw te kunnen proberen de beste versie van jezelf te zijn. Dat gaat met vallen en opstaan. Maar wanneer je je geest traint en je van jezelf ook fouten mag maken, zonder jezelf op je donder te geven, kan het zomaar zijn dat je stukje bij beetje wat positiever en blijer in het leven staat. En als dat lukt, heb ik mijn doel met dit stukje bereikt. Ik ben geen tree hugging hippie, maar wil wel de wereld een beetje mooier maken.
* Lees ook: Er is maar één geluksfactor die er enorm toe doet
volgens Harvard onderzoek *
Heb je iets aan deze tips gehad? Deel je ervaring!
Ik ben heel benieuwd of je met bovenstaande tips uit de voeten kon en of je positieve of negatieve ervaringen hebt met positieve affirmaties. Helpt het je om die boodschappen om te buigen naar een work in progress? Helpt het je dat je jezelf niet blijer hoeft voor te doen dan je bent? Heb je zelf nog tips of wil je je verhaal delen? Dat wordt altijd verwelkomd. We leren graag van de door jou gedeelde tips en ervaringen!
