Slim met geld omgaan gaat over meer dan rondkomen alleen. Je hoeft geen geniale wiskundige te zijn om te leren goed met geld om te gaan. Een beetje basaal kunnen rekenen, optellen en aftrekken, is wel een vereiste. En anders zijn er gelukkig zijn ook altijd nog rekenmachines voorhanden, online, op je telefoon. Dus dat rekenen komt in ieder geval goed. Nu nog een beetje slim met geld omgaan en dan komt het helemaal goed met die zuurverdiende centjes.
* Lees ook: Je kan leuker en lichter leven met deze vier tips *
Wat als je altijd een stukje maand overhoudt aan het einde van je geld?
Een beetje slim zijn met geld kan het leven heel veel eenvoudiger maken. Schulden die je niet opbouwt, hoef je immers ook niet af te betalen. Als je van loonstrook naar loonstrook leeft en ondanks een knap salaris structureel nog een beetje maand overhoudt aan het einde van het geld, wordt het toch echt heus, raar maar waar, tijd voor verandering. Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker!
* Lees ook: Word je geldzorgen de baas met deze vijf tips *
Met deze 9 tips word je slim met geld!
1. Denk na voor je je geld uitgeeft
Als je ergens geld aan uit moet geven, vooral als iets -voor jou- een flinke aankoop is, ga er dan niet blind van uit dat je dat wel kan betalen. Check of je het je echt kan veroorloven om dat geld uit te geven. Kijk ook of je niet andere rekeningen of grote aankopen in de pijplijn hebt zitten waarvoor je dat geld hard nodig hebt. Controleer ook het saldo op je bankrekening. Kijk ook of er nog flinke afschrijvingen aankomen die je al ingepland hebt. Check of er nog losse eindjes in je administratie zitten. Weet je bijvoorbeeld zeker dat er niet nog een openstaande rekening in je mailbox zit, of dat bijvoorbeeld je eigen risico voor je ziektekosten ineens wordt verrekend?
Betaal eerst de rekeningen die er al aan zitten te komen
Rekeningen die je nu al hebt, moet je eerst betalen voor je geld uitgeeft aan iets nieuws. Dus als je saldo er op het eerste gezicht goed uitziet, denk er dan nog wel even aan dat je ziektekostenverzekering, je gas en licht, je huur of hypotheek, boodschappen en andere kosten ook nog de rest van de maand gemaakt moeten worden. Kortom: reken jezelf vandaag niet onterecht rijk om er volgende week achter te komen dat je je huur of je hypotheek niet kan betalen. Zo simpel is het eigenlijk.
* Lees ook: Geef je geld uit aan een leuke ervaring en wees gelukkig *
2. Hanteer een budget…
Veel mensen stellen geen budget voor zichzelf en hun huishouden vast. Ze hebben geen zin om zich te verdiepen in de supersaaie zaken als het op een rijtje zetten van inkomsten en uitgaven en of die wel een beetje in balans zijn. Maar als je van jezelf weet, dat je niet zo slim met geld bent, is dit wel iets wat je gewoon moet doen. Gewoon geen smoesjes en aan de slag ermee. Als je elke maand een paar uurtjes bezig bent om je inkomsten en uitgaven naast elkaar te zetten, waarom zou je het dan nalaten?
* Lees ook: Verdeel je uitgaven verstandig met de 50-30-20-methode *
…en houd je vervolgens ook aan dat budget!
En als je dan je budget hebt vastgesteld, gebruik het dan ook echt. Het is niet bedoeld als zuiver theoretische oefening, maar om gewoon echt dagelijks in het eggie te gebruiken. Als je een grote aankoop wilt doen, kijk dan of dit past in je budget. En als dat niet zo is en het geen essentiële aankoop is, dan doe je hem gewoon niet. Net zo makkelijk.
Elke maand een paar uurtjes om inkomsten en uitgaven
naast elkaar te zetten om overzicht te houden
is slim met geld omgaan!
Het geeft rust om een appeltje voor de dorst te hebben
Sta niet teveel stil bij het bijhouden van je administratie en budget zelf. Dat is inderdaad gewoon best saai. Richt je in plaats daarvan op wat het je brengt. Misschien houd je in het vervolg wél geld over aan het einde van je maand. Of misschien lukt het je wel om direct een deel van je inkomen door te sluizen naar een spaarrekening, voor calamiteiten en grote uitgaven. Het geeft rust om een appeltje voor de dorst te hebben. Een variant van het opstellen van een budget is de 50-30-20-variant, waarbij je steeds delen van je geld oormerkt als noodzakelijk, optioneel en sparen.
* Lees ook: Pimp je financiële planning vandaag nog! *
3. Houd bij wat je uitgeeft en waaraan
Ja dat doe je eigenlijk al met het bijhouden van je inkomsten en uitgaven. Maar ken je dat gevoel dat als je een bepaald bedrag aan contant geld in je portemonnee had (heeft iemand dat nog tegenwoordig?) en je ziet dat er nog maar een paar euro over is, zonder dat je goed weet waar het is gebleven? Of misschien al die kleine afschrijvingen voor kleine bedragen op je online bankoverzicht? Misschien koop je elke dag koffie op het station. Of misschien koop je allemaal spulletjes die je toelachen bij de Action, de Tiger store of zo’n andere goedkope winkel. Je weet wel. Die winkels waar ze het wel heel aantrekkelijk maken om je geld uit te geven aan spullen die je niet nodig hebt.
Elke euro kan je maar één keer uitgeven
Maar al die kleine beetjes tellen wel op. Elke euro kan je maar één keer uitgeven. Dus jij moet ook elke euro in de gaten houden. Zeker als je krap bij kas zit, moet je ervoor zorgen dat die euro’s niet bijna ongemerkt verdwijnen uit je portemonnee, van je bankrekening of door online net wat te makkelijk die creditcard tevoorschijn te toveren.
4. Zorg ervoor dat je er geen nieuwe vaste lasten bij krijgt
Je hoeft geen creditcard, lening te nemen of iets te kopen op afbetaling alleen omdat het kan of omdat de bank, de autohandelaar of wie dan ook het je aanbiedt. Ik zag onlangs bij mijn de fietsenboer bij mij in de wijk dat je ook fietsen daar op afbetaling mag kopen. Ik weet wel dat er hele dure fietsen bestaan en dat ook die e-bikes een flink gat in je budget slaan. Maar als je je het niet kan veroorloven, koop die fiets dan niet. Spaar er gewoon ouderwets calvinistisch voor en als je niet een sexy dure fiets kan veroorloven, koop dan bij de fietsenboer of op Marktplaats gewoon een knap tweedehandsje. Zolang de trappers, het stuur en de remmen werken, kan ook zo’n fiets je overal brengen en ja: het trappen moet je zelf doen. Maar dat is goed voor je conditie!
* Lees ook: Doodgaan hoeft niet duur te zijn – en de uitvaart niet standaard *
5. Begin niet aan abonnementen voor loterijen
En o ja: een abonnement die elke maand 25 euro ongezien van je rekening schrijft voor een loterij omdat je hoopt dat het schip met geld binnenvaart, is weggegooid geld. Ja, het biedt je wel de gelegenheid om eens weg te dromen over die droomvakantie naar dat tropische paradijs. Maar onthoud wel dat de kans dat je kans om die dure vakantie te boeken met een flinke geld prijs verwaarloosbaar is. Niet doen dus. Laat je niet gek maken. Het tv-programma KASSA vroeg een paar jaar geleden (2013) aan een professor van de Universiteit van Groningen om te berekenen hoeveel kans je maakt op een grote geldprijs in een van de loterijen in Nederland.
Winkansen loterijen zijn zo slecht dat je per saldo (bijna) altijd verliest
Ik zet de winkansen voor loterijen die toen werden berekend even voor je op een rij:
- Bij de Lotto is de kans op de Jackpot 1 op de 49 miljoen (dus 1 op de 49.000.000!), de kans van een prijs van 100 duizend euro of meer is 1 op de 200.000.
- Als je meedoet aan de Oudejaarstrekking van de Staatsloterij, is de kans dat je de hoofdprijs wint 1 op de 4,4 miljoen. De kans op een prijs van 100 duizend euro of meer is 1 op de 400.000.
- Bij de Postcodeloterij is de kans op de Postcode Kanjer 1 op 240 duizend en de kans op een prijs van 100.000 euro of hoger 1 op de 35 duizend. Bovendien zou je een loterij die gebruik maakt van het feit dat jij je bedonderd voelt als je buren wel winnen en jij niet moeten willen spekken. Zelf vind ik dat een onsmakelijke vorm van manipulatie.
- Bij de Vriendenloterij is de hoofdprijs 100.000 euro en de kans daarop is 1 op de 237.500.
- Bij de BankGiro Loterij is de kans op de Kluiskraker 1 op 80 duizend.
Kortom: de kans dat je dat substantiële bedrag wint waar je op hoopt voor die droomvakantie, dat droomhuis of die supersonische auto, is echt belachelijk klein. Je kan het beter op je spaarrekening storten. Zet het desnoods op een beleggingsrekening als je het langer kan missen. Dan levert dat geld je meer op dan wanneer je het aan deze loterijen uitgeeft. En als je een jaar lang die 25 euro van die ene loterij zelf apart zet, kan je er een dagje op uit met je gezin of met je geliefde een weekendje in een hotel in een leuke stad zitten.
* Lees ook: Levert sparen niks meer op? Beleg je vermogen in indexfondsen! *
Een goed doel kan je ook direct steunen
Als je aan een loterij meedoet, omdat ze een goed doel steunen, kan je beter een bedrag direct aan dat goede doel storten en alsnog de rest wegsluizen naar je spaar- of beleggingsrekening. Gewoon niet doen, die loterijen. Het is weggegooid geld. Laat je niks wijsmaken.
6. Vergelijk prijzen en maak gebruik van aanbiedingen
Je kan je ook slim met geld uitgaan door te letten op je uitgaven. Door prijzen te vergelijken en gebruik te maken van aanbiedingen, bijvoorbeeld. Sla extra in van spullen die je regelmatig gebruikt en lang houdbaar zijn als ze in de aanbieding zijn. Maar laat spullen die je anders niet gebruikt en niet nodig hebt gewoon links liggen. Spullen die je niet gebruikt zijn altijd zonde om te kopen. Dus als je regelmatig pasta eet (en wie doet dat niet?) sla dan rustig een paar pakken spaghetti of penne in als het in de aanbieding is.
Goedkope spullen die je echt niet hoeft zijn ook in de aanbieding te duur
Maar als je anders ook nooit eehhh… soep uit een pakje eet, koop het dan ook niet omdat het in de aanbieding is. De kans is groot dat het ergens blijft liggen. Het is immers niet voor niks dat je het anders ook nooit koopt? Een overzichtje van de Consumentenbond laat zien dat de producten die in de aanbieding zijn ongeveer 25 procent tot 35 procent goedkoper zijn dan anders. Ook als je ze goedkoper krijgt, geef je er nog steeds geld aan uit dat je anders in je zak had gehouden. Natuurlijk is het ook slim om je boodschappen te doen bij een goedkopere supermarkt en geen A-merken te kopen als je die niet beter of lekkerder vindt.
Bij de ene supermarkt ben je veel minder kwijt dan bij de andere
De Consumentenbond inventariseert elk jaar bij welke supermarkt je beter af bent voor huismerken en voor A-merken en deed dat ook in 2018. Ze werken met een index die uitgaat van 100 als gemiddelde. Bij bijvoorbeeld de Lidl ben je dus 15 procent minder kwijt dan het gemiddelde mandje met dezelfde producten. Bij de Albert Heijn ben je 8 procent meer kwijt dan gemiddeld. Dat is gemakkelijk verdiend als je uit meerdere supermarkten kan kiezen, lijkt mij.
* Lees ook: Houd je vaste lasten laag en koop zo meer vrijheid *
Prijsvergelijking supermarkten 2018
Kijk maar eens naar deze tabel. Hoog, laag en midden slaan daarbij op de prijsverschillen in dezelfde supermarktketen, waarbij geshopt is in verschillende regio’s in Nederland. Het gaat om de cijfers uit 2018.
Mocht je trouwens graag biologische producten kopen, kan je hier een vergelijking van biologische boodschappen (pdf) vinden van de prijzen uit 2019.
7. Spaar voor grote aankopen
Als je goed bent in uitgestelde behoeftebevrediging helpt dat je in het slimmer met geld omgaan. Vaak is het veel beter om te sparen voor dure spullen dan om er een lening voor af te sluiten of het met je creditcard te betalen. Dat kost je veel geld extra door de rente die erbij komt. Het betalen in termijnen bij bijvoorbeeld postorders is eigenlijk ook een vorm van lenen met een dikke rente. Begin daar dus niet aan. Je betaalt stukje bij beetje niet alleen het product dat je kocht af, maar betaalt ook heel veel extra aan rente. Spaar gewoon voor spullen.
Sparen geeft je ook extra tijd om slim met geld om te gaan!
Je moet iets langer wachten, maar je betaalt geen extra rente met geld dat je toch al niet had. Bijkomend voordeel is dat wanneer je een aankoop niet direct doet, omdat je er voor moet sparen, ook de tijd hebt om nog eens na te denken of je het wel echt nodig hebt. Of er geen alternatieven zijn en waar je iets voor de beste prijs op de kop kan tikken. Eén en al voordeel dat sparen, alleen jammer dat de rente alweer jaren zo beroerd is. Maar sparen levert je dus in andere opzichten wel wat op, naast een appeltje voor de dorst en meer rust in je kop.
* Lees ook: Bijna slapend rijk met je eigen huis *
8. Koop niet teveel met je creditcard
Soms is kopen, zeker online wel heel erg makkelijk. Clubs als Amazon hebben een one click purchase knop, die het wel heel makkelijk maakt om supersnel iets te kopen en te betalen met je creditcard. Maar het maakt daardoor het doen van impulsaankopen ook wel erg makkelijk. Voor je het weet, heb je digitaal iets in huis gehaald, of iets besteld dat een week later ofzo op je deurmat valt. Amazon doet dat niet voor niks. Die weet ook wel dat als ze het je gemakkelijk maken, jij veel sneller dingen gaat kopen.
Doe maar even niet aan one click kopen!
Doe het dus niet. Of zo weinig mogelijk. Koop niet teveel met je creditcard. Zeker geen spullen die je niet echt nodig hebt. Door het kopen met een creditcard houd je minder overzicht op je uitgaven. Die die betaal je immers pas later. Als je je creditcardrekening niet direct afbetaalt, kost het je veel geld aan rente. Opnieuw: niet doen. Zonde van je zuurverdiende centjes. Slim met geld is niks meer of minder dan geen geld uitgeven wat je niet hebt!
9. Ga geld sparen, het liefst zodra je inkomen is bijgeschreven!
Het werd al eerder aangehaald, geld dat je overhoudt aan het einde van de maand kan je mooi doorsluizen naar je spaarrekening. Het is nog mooier als je direct een deel van je inkomen weg sluist. Als je dit bijvoorbeeld automatisch inboekt op je internetrekening, merk je niet eens dat je het geld ooit had. Ondertussen staat het wel stiekem elders lekker aan te groeien en buffer te zijn. Als je geld hebt wat je langere tijd kan missen, kan je overwegen een deel daarvan te beleggen. Zo kan je meer rendement te behalen op je vermogen dan op dit moment met je spaarrekening. Let wel op: met beleggen kan je ook je ingelegde geld kwijt raken. Daarmee is het zeker niet voor iedereen geschikt en ook niet voor al je geld. Indexbeleggen is een toegankelijke vorm van beleggen met een redelijk rendement en relatief minder risico.
* Lees ook: Hoe wij flink extra aflosten op onze hypotheek
en steeds vrijer werden *
Slim met geld worden? Oefening baart kunst!
Slim met geld omgaan is voor sommigen toch ook vooral een kwestie van oefenen. Niet iedereen heeft altijd het goede voorbeeld gehad. In het begin is het even wennen om niet blind alles te kopen waar je zin in hebt, maar er over na te denken, of er eerst voor te sparen. Hoe meer je dit soort dingen toepast in je dagelijkse leven, hoe makkelijker en automatischer het voor je wordt. Je hebt inzicht in je geldsituatie. Je houdt vermoedelijk meer geld over en kan een buffer opbouwen voor onverwachte of grote uitgaven. Dat geeft in ieder geval rust. Wanneer je ziet dat je het goed doet, zou het zomaar kunnen dat je er zowaar nog echt lol in krijgt ook!
