Het is 1 mei vandaag. De Dag van de Arbeid. En een dag die in mijn geheugen gegrift staat. Vandaag is het drie jaar geleden dat ik mijn vader voor het laatst zag in de veronderstelling dat hij nog heel lang bij ons zou zijn. Ik vertelde hem dat ik blij was dat hij nog bij ons was. Tot een paar maanden daarvoor had hij vanwege een ernstige ziekte een onder andere een zware operatie ondergaan. Hij heeft wekenlang op de intensive care gelegen. Heel erg kwetsbaar. Uiteindelijk kwam hij er doorheen. Niet ongeschonden, maar dat vonden we ook niet zo gek. We waren vooral blij dat hij er nog was.
* Lees ook: Worden we steeds meer onszelf wanneer we ouder worden? *
Het leven kan raar lopen
Nog geen twee maanden later stierf hij alsnog. Ik was erbij en hield zijn hand vast en zei dat hij mocht gaan, dat het goed was zo. Bij een controle in de tussenliggende weken was gebleken dat hij toch uitzaaiingen had. Men kon niets meer voor hem doen, anders dan de symptomen (pijn) zo goed mogelijk bestrijden. Het kan raar lopen. Wij waren juist na die eerste mei alsnog op vakantie gegaan naar Verweggistan, omdat we dachten dat het weer kon. We hadden er vertrouwen in. Onterecht, dus.
* Lees ook: Over Fuck You Money en het werken voor geld *
Waaraan de Dag van de Arbeid mij herinnert
Aan deze dingen denk ik vandaag, terwijl ik dit schrijf. Het is niet alleen de Dag van de Arbeid, maar ook de dag dat ik mijn vader voor het laatst zag in de veronderstelling dat hij nog heel lang bij ons kon zijn.
* Lees ook: Tien waarschuwingssignalen dat een burn-out op de loer ligt *
De Dag van de Arbeid en de gedachte aan werk
Boven dit stukje zie je desondanks geen foto’s van mijn vader, of van een ziekenhuisbed. Je ziet de ruggen van een paar boeken van mijn ‘rode boekenplank’. Ze staan op kleur. Wat je misschien ook ziet zijn boeken met de titels “The Thought of Work” en “Weer aan de slag” en er staat zelfs nog een Engelstalig boek over zingeving stiekem tussen gepropt. Iedereen die mij een beetje kent, zal dit een rijtje vinden dat bij mij past. En het past ook bij wat ik wil zeggen. En wat ik wel vaker zeg op deze plek.
* Lees ook: Waarom minder werken wel degelijk een goede zaak is *
Het leven als korte onderbreking van niksigheid
Ons leven is veel kwetsbaarder dan we onszelf toestaan om bij stil te staan. Het is niet gezegd dat wij, ik, jij als lezer of onze geliefden er morgen, volgende maand, of volgend jaar nog zijn. Het leven is een korte periode dat je er bent, voorafgegaan en opgevolgd door een eeuwigheid van niksigheid. Niet dat er niks is voor we er zijn of nadat we weg zijn. Maar we zijn er niet meer bij.
* Lees ook: Pensionering: goed of slecht voor je gezondheid? *
Spijt van teveel werken op het sterfbed
En nu we er wel zijn, zijn we er vaak ook niet echt bij. We besteden veel tijd aan werk, aan status, aan rondrennen, aan het up to date houden van onze skills, aan ons zo leuk en mooi mogelijk presenteren op social media, enzovoort. Maar dat zijn niet de dingen waar het echt om gaat. Volgens mij niet tenminste. Op hun sterfbed schijnen mensen vaak terug te kijken op hun leven met spijt. Spijt dat ze meer tijd hebben besteed aan hun werk, dan aan de mensen die ze lief hebben, spijt dat ze teveel bezig waren met wat anderen dachten, spijt dat ze niet hun eigen dromen hebben nagejaagd.
Leven om te werken of werken om te leven?
In de praktijk lijken we te leven om te werken. Terwijl ik zou denken dat we werken om te leven. We maken ons druk in de ratrace. De volgende promotie, de status, de leasebak of zelfs het Calvinistische gevoel dat we ons nuttig dienen te maken, globalisering, enzovoort. We hebben een miljoen redenen om vooral heel hard te werken, onze collega’s meer te zien dan onze familie en vrienden, om minder tijd voor onszelf te hebben dan we nodig hebben enzovoort. De werkdruk wordt steeds hoger in brede zin en steeds meer mensen lopen een burn-out op. Mede door de druk op het werk en de druk die ze zichzelf opleggen.
* Lees ook: Geef je geld uit aan een leuke ervaring en wees gelukkig *
Hebben we werken niet te belangrijk gemaakt?
Maar wat als we een stapje achteruit zetten en alles eens beschouwen? Is het dan nodig dat er zoveel tijd, aandacht en energie naar werk gaat? Zelf ben ik weleens in de positie geweest dat ik meer geld verdiende dan ik tijd had om uit te geven. Ik had niet eens tijd om van die centen leuke dingen te doen, zoals mijn liefhebberij reizen. Ja dat is een luxeprobleem en niet iedere lezer zal dat probleem herkennen. Maar een aantal ook wel. Misschien wel best veel. Mensen die meer verdienen dan ze nodig hebben om lekker van te leven. Ze zouden minder kunnen werken, maar dat doen ze niet. Waarom niet? Omdat ze het zo gewend zijn. Omdat ze er nog nooit zo over hebben nagedacht. Omdat de maatschappij het van ze verwacht. Omdat de anderen het ook zo doen. Verzin het maar. Beroerde redenen te over.
* Lees ook: Dit zijn de 10 basisvoorwaarden voor een waardig en bloeiend leven *
Stilstaan bij de rol van werk op de Dag van de Arbeid?
Het enige wat ik wil doen is je er op deze 1 mei 2019, de Dag van de Arbeid, erop wijzen dat het leven niet voor eeuwig is. We zijn kwetsbaar als mensen. Memento Mori. Gedenk te sterven. En doe de dingen in je leven die je belangrijk vindt. Ja de kost moet verdiend worden. Maar het leven is er om gelééfd te worden en bestaat uit meer dan alleen werk, of de toeleiding naar werk of re-integreren op het werk. Besteed tijd met de mensen die je liefhebt, die je blij maken. Besteed tijd aan jezelf en je eigen liefhebberijen.
* Lees ook: Niks zo stom als een wooncarrière! *
Wacht niet tot je pensioen om volop te leven
Wacht niet tot je met pensioen bent. Dan ben je misschien 70-plusser en misschien niet meer gezond genoeg om al die shit nog te doen die je wilt. Het leven is nu. Niet pas als je met pensioen bent. Dus bedenk op deze Dag van de Arbeid eens of je leven en hoe je je tijd besteedt passen bij de dingen en de mensen die je belangrijk vindt. En als dat niet zo is? Dan weet je wat je te doen staat. Ik wens je een zonnige 1e mei toe. En ik wens je een (geestelijk) rijk en zinvol leven toe, omringd door mensen van wie je houdt en met genoeg tijd voor jezelf. Amen!
