Het is officieel. Per vandaag is officieel de Week van het Werkgeluk begonnen. Over een kleine twee maanden volgt als tegenhanger de Week van de Werkstress. Beiden zijn exponenten van de maatschappij waarin we leven. We jagen geluk na, maar ervaren veel te veel stress. Hier is zoveel over te zeggen en te denken, dat ik bijna niet weet waar ik moet beginnen. Hoewel ik er wel iets van wil zeggen, specifiek naar aanleiding van die Week van het Werkgeluk, want feitelijk staat zinvollerleven.nl vol met berichten over bevlogenheid, roeping, de waarde die aan werk wordt toegekend en dat ik vind dat er ook een leven buiten het werk is.
* Lees ook: Er is maar één geluksfactor die er enorm toe doet
volgens Harvard onderzoek *
Passen een baan en waarden die je gelukkig maken wel bij elkaar?
Ik streef naar autonomie en vrijheid. Die dingen dragen bij aan mijn geluksgevoel. De ervaring leert dat die waarden in het algemeen bijten met werken in een baan met 4 tot 6 weken vakantie. Ik wil niet leven voor het weekend, de vakantie of mijn pensioen. Oftewel voor de momenten dat ik niet hoef op te draven bij een baas.
* Lees ook: Optimisten vinden makkelijker werk en zijn bevlogener *
Ondernemers hebben vrijheid, autonomie en daarmee meer bevlogenheid
Mensen die eigen baas zijn, zijn in het algemeen meer bevlogen dan werknemers, leert (divers) onderzoek. En zulk onderzoek leert ons ook dat ondernemers vooral ondernemen en zzp’en vanwege die vrijheid. De vrijheid om zelf je uren in te richten, je werk in te richten, nieuwe projecten wel of niet aan te pakken enzovoort. Misschien hebben de mensen die zzp’en het niet zo slecht bekeken. Misschien zijn zij de belichaming van werkgeluk in Nederland. Tot het misgaat, natuurlijk, want er zijn geen goede vangnetten, broodfondsen kunnen problemen beperkt opvangen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zijn schier onbetaalbaar als ik de media mag geloven. Vrijheid blijheid dus. Zolang er geen gekke dingen gebeuren.
* Lees ook: Doorwerken na pensioen gebeurt steeds vaker. Waarom eigenlijk? *
Volgens Gallup is maar één op acht Nederlanders enorm bevlogen
Maar hoe zit het dan met de werknemers? In het boek over onzinbanen, ‘Bullshit Jobs’ kwam de auteur David Graeber met beroerd onderbouwde cijfers over bevlogenheid en zingeving in het werk. Die ga ik dus verder niet aanhalen. Volgens een rapport (2017) van Gallup, een groot Amerikaans consultancybedrijf, zijn maar 15 procent van de mensen in een baan echt heel erg enthousiast en bevlogen over hun werk. Het gaat om een wereldwijd onderzoek in 155 landen. In West-Europa ligt het percentage nog lager. Maar één op de tien werknemers in ons stukje van de wereld is bevlogen, volgens Gallup. In Nederland is het percentage dat echt een rothekel aan zijn werk heeft volgens hetzelfde rapport groter dan het percentage serieus bevlogen mensen: respectievelijk 13 procent en 12 procent. De bulk (75%) van de groep zit er tussenin. Maar deze mensen zijn ieder geval niet als ‘bevlogen’ te bestempelen.
* Lees ook: Is van je roeping je werk maken wel goed voor je loopbaan? *
Moeten we de Week van het Werkgeluk juist wel of niet willen?
Hoe verhouden deze cijfers zich tot werkgeluk in het algemeen en de Week van het Werkgeluk in het bijzonder? Wat we in ieder geval kunnen vaststellen is dat kort door de bocht in Nederland maar 1 op de 8 mensen hun werk fantastisch vindt en 7 op de 8 Nederlanders zijn veel minder enthousiast, om het maar eens mild uit te drukken. Bij deze mensen is er ongetwijfeld in theorie meer ruimte voor werkgeluk. Ze zijn het blijkbaar niet. Dus alles wat er wel aan bijdraagt is schone winst in die zin. Laten we helder zijn: ik gun dat iedereen. Maar laten we nog eens helder zijn: de praktijk is weerbarstig. Dus ja: Week van het Werkgeluk. Leuk en aardig, maar onzin, of juist keihard nodig? Ik heb er vooralsnog geen uitgesproken mening over, maar vooral heel veel vragen. Nou ja en opmerkingen. Want zo ben ik.
* Lees ook: Waarom minder werken wel degelijk een goede zaak is *
Week van het Werkgeluk is het initiatief van ‘werkgelukdeskundigen’
De Week van het Werkgeluk in Nederland is een initiatief van twee dames (in samenwerking met met WOMEN Inc.) die zijn opgeleid tot ‘werkgelukdeskundige’ door opleidingen te volgen bij onder andere de Erasmus Universiteit en runnen nu een bedrijf op het gebied van, u raadt het al: Werkgeluk. Ze leiden nu anderen op op tot ‘werkgelukdeskundige’. Ze hebben dus een groot eigenbelang bij het agenderen van dit thema. Maar ik wil niet te cynisch zijn. Ik geloof dat ze zelf overtuigd zijn van de zin van het gelukkig zijn in je werk. Sterker nog: ik zie mensen graag gelukkig, dus ook ik ben hier niet tegen. Maar toch.
* Lees ook: Tien waarschuwingssignalen dat een burn-out op de loer ligt *
Hoe verhoudt zich de Week van het Werkgeluk tot 88 procent onbevlogen medewerkers?
Op zich ben ik het met de initiatiefnemers eens dat je werk maar beter een beetje leuk kan zijn, maar ik vraag me tegelijkertijd ook af hoe realistisch die wens is. En of die wens niet juist bijdraagt aan een gevoel van ontevredenheid. Als de norm werkgeluk is en 7 van de 8 mensen halen die norm niet, dan is dat misschien een voedingsbodem voor een bevestiging van dat gebrek aan geluk. Werk is nou eenmaal heel vaak niet leuk, men doet het om rond te komen en streeft misschien naar een beetje lol in het werk, maar men weet ook dat dat heel vaak niet zo is.
* Lees ook: Beïnvloed je geluksgevoel met deze 12 adviezen *
Werkgeluk is als gratis bier, lekker maar onhaalbaar
Dus wat nu? Moeten we die week nou willen of niet? Er is een heus manifest. Dat manifest begint met de kop ‘Werkgeluk, de normaalste zaak van de wereld’. Het suggereert iets anders dan wat de feiten lijken weer te geven. Ook als je niet kijkt naar het onderzoek van Gallup. Mensen ervaren veel werkdruk, het aantal mensen met burn-outklachten neemt hand over hand toe en er moet een reden zijn dat heel veel mensen nog steeds enorm naar hun pensioen toeleven. Dus ‘normaal’ is werkgeluk voorlopig zeker nog niet. Ook niet in ons welvarende, doch klagende kikkerland. Het manifest haalt een aantal zaken aan, dat meer werkgeluk samenhangt met meer betekenis en minder burn-out. Dat klopt. Onderzoek heeft dat ook aangetoond. So far so good. Dus niemand kan tegen werkgeluk zijn. Het is als gratis bier. Dat wil iedereen wel. Maar net als bij het gratis bier, is het in de praktijk vermoedelijk niet zo haalbaar.
* Lees ook: ‘Bullshit Jobs’ over onzinbanen en de waarde van werk *
Moet je überhaupt geluk wel willen nastreven? Of werkgeluk for that matter?
Dat laatste geldt volgens mij niet alleen voor werkgeluk. Maar voor geluk in het algemeen. Een deel van je ervaren geluk kan je zelf beïnvloeden, een ander deel niet. Dus het glas van de ene persoon is van nature al half vol, of half leeg. Verder is het de vraag of je geluk moet willen nastreven als ding op zich? Dat geldt ook voor waar de Week voor het Werkgeluk. Moeten we werkgeluk überhaupt wel willen nastreven?
* Lees ook: Forenzen naar je werk is zonde van je tijd *
Een niet aflatende euforische high op Cloud 9?
Is geluk niet meer een bijproduct van betekenisgeving en zingeving? Bestaat geluk niet vooral uit vliedende momenten? Geluk is volgens mij geen plateau. En zelfs als dat zo was, lijkt me dat ook niet heel prettig, eerlijk gezegd. Een soort constante status van euforie, klinkt eerder vermoeiend dan prettig. Een constante niet aflatende high. Dat lijkt me niet te doen. Zelf pas ik in ieder geval, want ik denk dat ik misschien raar genoeg wel ongelukkig zou worden van totaal euforisch op Cloud 9 zweven. Ik verwacht dat in het algemeen niet en zeker niet op mijn werk. Hoewel ik wel van de school ben die graag mijn intrinsieke motivatie na wil jagen, betekenis wil ervaren, iets wil bijdragen en op die manier in ieder geval zingeving in mijn werk wil ervaren.
* Lees ook: Hoe leidinggevenden het werkplezier
van hun medewerkers kunnen beïnvloeden *
Vliedende geluksmomenten vloeien volgens mij voort uit betekenis en zingeving
Zingeving en geluk hangen wel samen, maar ze zijn zeker niet hetzelfde. Dus ja. Ik weet het nog niet helemaal met dat werkgeluk. Zingeving en betekenis is meer mijn ding. Dat wens ik iedereen zeker toe, hoewel dat ook projectie is. Eerlijk is eerlijk. Maar toch. Doe mij persoonlijk maar zingeving in plaats van werkgeluk. Zoek ik mijn geluksheil in de tussentijd wel elders.
