We besteden een groot deel van onze dagen aan ons werk. We zien onze collega’s vaak meer dan onze eigen partners. De kans is groot dat je zelfs met je werk bezig bent, wanneer je een keer thuis bent. Je denkt nog na over een oplossing voor een probleem, een vervelende collega, of beantwoordt nog een werkmailtje. En er zijn mensen die nooit helemaal zichzelf nooit helemaal uit (kunnen) zetten wat werk betreft. Dat kan een teken van ultieme bevlogenheid zijn, maar ook van grote stress en het niet kunnen loslaten van werk. In sommige cao’s wordt inmiddels het recht om niet bereikbaar te zijn vastgelegd. Raar eigenlijk, want dit zou volgens mij logisch moeten zijn. Maar dat is het blijkbaar inmiddels niet meer. Dus wordt ervoor gekozen om werknemers te beschermen in de cao.
* Lees ook: Zes manieren om inzicht te krijgen in de organisatiecultuur
wanneer je solliciteert *
Wat werkgevers kunnen doen voor meer welzijn op het werk
Werkgevers hoeven natuurlijk niet te wachten tot hun medewerkers kneiter gestrest met een burn-out maandenlang thuis eindigen. Ze kunnen ook zelf het welzijn op het werk bevorderen en ervoor zorgen dat medewerkers hun werk als een prettige en veilige plek ervaren. Hier zijn vijf dingen die werkgevers kunnen doen om welzijn op het werk positief te beïnvloeden.
Maak ruimte voor de sterke eigenschappen van medewerkers
We hebben allemaal onze sterke punten. De Australische organisatiepsycholoog Aylin Dulagil beschrijft ze als “aangeboren, kneedbare, positieve eigenschappen die plezierig zijn, geen moeite kosten en energie geven.”
Sterke kanten zoals nieuwsgierigheid, creativiteit en doorzettingsvermogen hebben veel meerwaarde voor organisaties. Maar dan moet de organisatiecultuur er wel aan bijdragen dat deze kanten ook tot bloei kunnen komen. Eén van de dingen die hieraan bijdraagt is volgens dezelfde Dugalil het hebben van een helder omschreven organisatiedoel, waaraan medewerkers zich kunnen verbinden. Zelfs wanneer mensen zich niet bewust zijn van hun krachtige eigenschappen, is de kans groter dat ze hun sterke kant wel beter inzetten.
* Lees ook: Tien waarschuwingssignalen dat een burn-out op de loer ligt *
Inzetten van sterke eigenschappen bevordert welzijn op het werk
Natuurlijk moeten de sterke kanten van medewerkers niet alleen tot bloei kunnen komen binnen de cultuur van de organisatie. Ze moeten vooral ook goed aansluiten op de functie die de medewerker vervult. Claudia Harzer van de Universiteit van Kassel in Duitsland deed onderzoek waaruit blijkt dat medewerkers beter in hun werk zijn en meer lol in hun werk hebben wanneer hun takenpakket en hun rol op het werk aansluit op hun persoonlijke eigenschappen. Het is namelijk volgens Harzer intrinsiek motiverend om authentiek te kunnen zijn in je werk, om je innerlijke drijfveren te kunnen inzetten. Het kunnen inzetten van sterke eigenschappen maakt dat mensen hun werk meer als hun roeping kunnen gaan zien. Dit leidt bij medewerkers tot een positief gevoel over dat werk.
* Lees ook: Kpi’s leiden niet tot optimale prestaties in organisaties *
Gevoel van bekwaamheid vormt een buffer tussen werk en privé
Natuurlijk is het fijn wanneer je als werkgever zorgt voor prettige primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en zo probeert de balans tussen werk en privé te bevorderen. Maar het gevoel goed te zijn in je werk is misschien nog wel belangrijker. Het is niet alleen prettig voor de werknemer, maar draagt ook bij aan de organisatie waar hij of zij werkt.
Meer bekwaamheid zorgt voor beter gevoel van balans
De Australische onderzoeker Xi Wen Chan van de National University of Australia ondervroeg samen met haar collega’s werknemers over hun activiteiten, privé en op het werk. En ze vroegen ook in hoeverre die werknemers het gevoel hadden dat ze invloed hadden op het zorgen voor een prettige werk/privébalans. Werknemers die zich bekwamer voelden in hun werk, zorgde voor een boost in het werkplezier van mensen, maar ook voor een beter gezinsleven buiten het werk.
* Lees ook: Is van je roeping je werk maken wel goed voor je loopbaan? *
Wat kunnen werkgevers voor meer welzijn op het werk?
Werkgevers kunnen bijdragen aan het gevoel van competentie bij hun medewerkers. Chan en haar collega’s hebben wel wat suggesties. Om te beginnen helpt het om werknemers meer ruimte geven om zelf hun werk in te delen. Het zorgen voor flexibiliteit in de werktijden en het opnemen van gewoon verlof of een sabbatical kan helpen voor het gevoel van bewegingsvrijheid (en dus werktevredenheid) van werknemers. Ten slotte wordt nog gesuggereerd om te zorgen voor beleid dat door individuele medewerkers kan worden aangevraagd, zoals zorgverlof en dergelijke.
Gewaardeerde medewerkers zijn blije medewerkers
Heb jij het gevoel dat je werk ertoe doet en voel je je gewaardeerd op je werk?
Dat is namelijk wel van belang. De Amerikaanse onderzoeker David Yaden van de Universiteit van Pennsylvania zocht uit, wat de meeste mensen eigenlijk al op hun klompen aanvoelen. Mensen zitten beter in hun vel wanneer ze het gevoel hebben dat hun werk van belang is en wanneer ze gewaardeerd worden door het management van de organisatie en de directe collega’s. Ze hebben meer lol in hun werk, zijn tevredener met hun leven, maken meer kans om op te klimmen en nemen minder vaak ontslag. Dat scheelt niet alleen in het werven en opnieuw inwerken van mensen, maar zorgt ook voor een prettige sfeer op de werkvloer. Een win-win situatie voor alle betrokkenen, dus.
* Lees ook: Optimisten vinden makkelijker werk en zijn bevlogener *
Het verschil maken voor anderen zorgt voor welzijn op het werk
Ook de Amerikaanse onderzoeker Julie Haizlip, die zich vooral richt op medewerkers in de zorg, komt tot de conclusie dat het gevoel hebben dat je er toe doet, dat je een verschil maakt in het leven van anderen, een buffer kan vormen tegen burn-out en kan zorgen voor meer veerkracht. Ook hier helpt een ‘gezonde’ en prettige organisatiecultuur. Haizlip geeft aan dat je wel zelf als individu kan zorgen voor een gevoel van zingeving in je werk. Maar je kan er niet zelf voor zorgen dat je het gevoel hebt verschil te maken voor anderen. In haar onderzoek wijst ze erop dat moderne elektronische technieken om medicatie toe te dienen, leidt tot minder contact tussen de zorgverlener en de patiënt en minder contact tussen de verpleging en de artsen. Dit kan een negatieve uitwerking hebben op het gevoel van verplegend personeel dat ze ertoe doen op hun werk.
* Lees ook: Werk aan je werkgeluk met deze vijf vragen *
Vrienden en vriendelijkheid dragen bij aan een prettig werkklimaat
Het kan helpen wanneer mensen bevriend zijn met collega’s. Maar het helpt ook om vriendelijk te zijn voor collega’s en patiënten. Vriendelijkheid klinkt soft, maar het is vaak behoorlijk lastig om vriendelijk te zijn en te blijven. Maar die vriendelijkheid kan wel degelijk bijdragen aan de vaardigheden die nodig zijn om een prettig en gezond werkklimaat te creëren, aldus Haizlip in the American Journal of Critical Care.
Mensen moeten zichzelf kunnen zijn in hun werk
Patricia Hewlin van de McGill universiteit in Montreal (Canada) geeft aan dat het belangrijk is dat je authentiek kan zijn op je werk. Wanneer mensen zich moeten houden aan waarden op de werkplek die niet stroken met hun eigen waarden, zijn ze meer emotioneel uitgeput. Ook raken ze minder betrokken en zullen ze sneller overwegen om te stoppen met dat werk. Hewlin wijst erop dat jezelf zijn op je werk een voorrecht is dat niet iedereen is gegeven. Denk bijvoorbeeld maar eens aan vrouwen die zwanger kunnen worden, of zwanger zijn, mensen die hiv-positief zijn, of mensen uit de LHBT+-gemeenschap die niet het gevoel hebben dat ze kunnen zijn wie ze zijn. Dit lijkt mij niet alleen een probleem in Canada, maar ook ‘gewoon’ in Nederland.
* Lees ook: Zo introduceer je jezelf als ‘alleskunner’ *
Ruimte voor verschillen draagt bij aan welzijn op het werk
Wat kan helpen is dat het management uitdraagt dat meningsverschillen tot op zekere hoogte kunnen bijdragen aan een goed werkklimaat. Meer diversiteit in de individuele medewerkers en hun normen en waarden, kunnen bijdragen dat mensen open kunnen zijn over wie ze zijn en waar ze voor staan, zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen.
Bevlogenheid is belangrijk voor werkplezier
Dichterbij huis houdt Wilmar Schaufeli van de Universiteit van Utrecht zich vooral bezig met bevlogenheid op het werk. Hij definieert bevlogenheid als “een positieve affectief-cognitieve toestand van opperste voldoening, die wordt gekenmerkt door vitaliteit, toewijding en absorptie.” Dure woorden. Het komt er op neer dat je met plezier kan opgaan in je werk.
* Lees ook: Is die baan bij die organisatie wel een goede match voor jou? *
Meer integriteit en gendergelijkheid zorgt ook voor meer bevlogenheid
Wanneer je bevlogen bent in je werk, voel je je gemotiveerd en heb je lol en eer in je werk. Verwar bevlogen mensen niet met workaholics, bevlogen medewerkers kunnen wel stoppen met hun werk wanneer ze dat willen. Schaufeli komt nog tot een paar andere conclusies over bevlogenheid. Zo hangt bevlogenheid onder andere af van waar je werkt. In landen met minder corruptie en meer integriteit, meer gendergelijkheid, democratie en meer individualisme, zijn meer mensen bevlogen dan in landen waar dat minder het geval is.
Bronnen voor meer bevlogenheid in het werk
Hoe je als bedrijf iets kan doen aan bevlogenheid? Daarvoor zou je je eens kunnen verdiepen in het Job Demands Resourcesmodel van Schaufeli en zijn collega-onderzoekers. Het Jobs Demands en Resourcesmodel gaat in het kort over de eisen die het werk aan je stelt en welke hulpbronnen daar tegenover staan. De hulpbronnen vormen een buffer tegen burn-out. Hulpbronnen die bijdragen aan je bevlogenheid zijn bijvoorbeeld het werken in een prettig team, erkenning, betrokken worden bij besluitvorming, vertrouwen in het management, werk doen dat past bij je waarden, enzovoort. Natuurlijk dragen deze factoren niet alleen bij aan bevlogenheid en werkplezier. De kans is groot dat ze ook bijdragen aan de kwaliteit van de dienstverlening of productie binnen de organisatie.
Verder lezen over bevlogenheid en organisatiepsychologie?
